Grotte de «Anémotripa » à Pramanta – Maison bourgeoise de Giorgos Polizos (à Tsopela en Pramanta)Situation géographiqueMunicipalité du Nord Tzoumerka, Epire, Grèce Début du circuit : Grotte de «Anémotripa » à Pramanta (39°30'47.3"N 21°05'12.7"E), altitude de 887m Halte à mi-parcours : place centrale de Pramanta (39°31'24.3"N 21°06'14.2"E), altitude de 830m Arrivée du circuit : Village de Tsopela en Pramanta (Maison bourgeoise de l’artiste Giorgos Polizos) (39°31'19.9"N 21°07'24.8"E), altitude de 886m Distance totale du circuit : 5,4 km et durée : 1 heure 15. État du circuitTrès bon état. Durée du circuit1 heure et 15 minutes. Introduction / descriptionLe circuit proposé commence à la Grotte « Anémotripa » (qui signifie « Trou du vent ») de Pramanta, découverte en 1960. La Grotte possède trois niveaux, le deuxième niveau ayant été aménagé à des fins touristiques avec un parcours de 350m (voire les photos), des lacs et des stalactites. En suivant la route en direction de Pramanta sur 3,1 km, nous arrivons sur la place centrale de Pramanta avec son platane centenaire et l’église en pierre de Agia Paraskévi (39°31'24.4"N 21°06'14.2"E). Après une brève halte à la fontaine de « Arapi » (39°31'24.5"N 21°06'13.3"E), nous suivons la route en direction de Mélissorgi sur 4,6 km jusqu’à la bifurcation avec la route de Tsopéla. Tourner à gauche et continuer sur 800m jusqu’à la demeure en pierre de l’artiste Giorgos Polizos. Critère de selection et appréciation qualitative- Intérêt historique et ethnologique Type de circuitCircuit pédestre sur route, sans difficulté particulière, recommandé pour des marcheurs débutants (niveau A)
Détails historiquesLe village de Pramanta est le siège administratif de la Municipalité du Nord Tzoumerka (http://www.voreiatzoumerka.gr) et le village le plus important de la municipalité (1527 habitants au recensement de 2011). Le village construit sur les flancs du Mont Stroggoula (sommet du Tzoumerka) et entouré des petits villages de Christi et de Tsopéla, a longtemps été un important village d’artisans constructeurs de la pierre. Les artisans constructeurs-tailleurs de pierre de Pramanta étaient considérés depuis le début du 19ème siècle comme des bâtisseurs très qualifiés ; ils voyageaient en équipe et travaillaient dans toute la région de l’Epire, de la Thessalie et de l’Aitoloakarnania sur des chantiers de construction de maisons, églises, clochers, ponts et fontaines. L’un de leurs ouvrages publics le plus important est celui du Pont de Plaka (situé dans la communauté de communes des Raftanaii) sur la rivière Arachtos (39°27'37"N 21°1'47"E), construit en 1866 par le maître artisan Kostas Békas. Le pont, de 61m de long et de 19,70m de haut, est l’un des plus grands ponts à arche unique des Balkans. Pour plus d’informations sur Pramanta consulter Ce site, qui propose plusieurs liens vers d’autres sites. Carte du circuitΣΠΗΛΑΙΟ «ΑΝΕΜΟΤΡΥΠΑ» - ΠΡΑΜΑΝΤΑ- ΤΣΟΠΕΛΑΓεωγραφική κατάστασηΔήμος Βορείων Τζουμέρκων, Ήπειρος, Ελλάδα Ενδιάμεσος σταθμός διαδρομής: Κεντρική πλατεία Πραμάντων (39°31'24.3"N 21°06'14.2"E), σε υψόμετρο 830 μ. Κατάληξη διαδρομής: Οικισμός Τσόπελα Πραμάντων (Οικία του καλλιτέχνη Γιώργου Πολύζου) (39°31'19.9"N 21°07'24.8"E), σε υψόμετρο 886 μ. Συνολική απόσταση διαδρομής: 5,4 χιλ. και χρόνος 1 ώρα και 14 λεπτά. Κατάσταση διαδρομήςΠολύ καλή κατάσταση. Διάρκεια της διαδρομής1 ώρα και 14 λεπτά. Εισαγωγή / περιγραφήΗ έναρξη της διαδρομής τοποθετείται στο σπήλαιο «Ανεμότρυπα» Πραμάντων, το οποίο ανακαλύφθηκε στα 1960. Το σπήλαιο διαρθρώνεται σε τρία επίπεδα, εκ των οποίων το μεσαίο έχει αξιοποιηθεί τουριστικά, και αφορά μια διαδρομή 350 μ. (βλ. παράρτημα εικόνων), όπου και σχηματίζονται λίμνες και σταλακτίτες. Ακολουθώντας τον ασφάλτινο δρόμο προς την Πράμαντα φτάνουμε σε 3,1 χιλ. στην κεντρική πλατεία των Πραμάντων με τον αιωνόβιο πλάτανό της, όπου βρίσκεται η πετρόχτιστη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής (39°31'24.4"N 21°06'14.2"E). Κάνοντας μια μικρή στάση στην παρακείμενη βρύση του «Αράπη» (39°31'24.5"N 21°06'13.3"E) ακολουθούμε το δρόμο προς Μελισσουργούς και στα 4,6 χιλ., όπου και η διακλάδωση του δρόμου για Τσόπελα, στρίβουμε αριστερά και συνεχίζουμε για άλλα 800 μέτρα μέχρι την πετρόχτιστη οικία του καλλιτέχνη Γιώργου Πολύζου. Κριτήρια επιλογής και ποιοτική αποτίμηση- IΙστορική και εθνολογική αξία. Τυπολογία διαδρομήςΠεζοπορική διαδρομή αποκλειστικά σε άσφαλτο, χωρίς ιδιαίτερο βαθμό δυσκολίας, ενδεικνυόμενη για κυρίως για αρχάριους πεζοπόρους (τύπου Α΄)
Ιστορικές λεπτομέρειεΤα Πράμαντα ή η Πράμαντα, αποτελεί την έδρα του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων (http://www.voreiatzoumerka.gr) και το μεγαλύτερο χωριό του Δήμου (1527 μόνιμοι κάτοικοι στην απογραφή του 2011). Το χωριό, χτισμένο στους πρόποδες της Στρογγούλας (η κορυφή των Τζουμέρκων) και πλαισιωμένο από τους μικρούς οικισμούς των Χριστών και του Τσόπελα, αποτέλεσε για δεκαετίες σημαντικό μαστοροχώρι. Οι Πραμαντιώτες μάστορες-πελεκάνοι είχαν αναδειχθεί από τις αρχές του 19ου αι. σε ικανότατους κτίστες, οι οποίοι ταξίδευαν οργανωμένοι σε ομάδες και αναλάμβαναν έργα στις περιοχές της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Αιτωλοακαρνανίας, κατασκευάζοντας οικίες, σχολεία, εκκλησίες, καμπαναριά, γεφύρια και βρύσες. Ένα από τα σημαντικότερα έργα των Πραμαντιωτών κτιστάδων είναι το Γεφύρι της Πλάκας (Κοινότητα Ραφταναίων) στον ποταμό Άραχθο (39°27'37"N 21°1'47"E), έργο του 1866 του Πραμαντιώτη πρωτομάσρορα Κώστα Μπέκα. Το γεφύρι, ένα από τα μεγαλύτερα πέτρινα μονότοξα γεφύρια της Βαλκανικής, έχει μήκος 61 μ. και ύψος 19.70 μ. Η τέχνη των Πραμαντιωτών κτιστάδων-πελεκάνων υπήρξε συνέπεια της παρουσίας της πέτρας στη ζωή των ανθρώπων, αλλά κυρίως της φτώχειας που μάστιζε την περιοχή λόγω της έλλειψης καλλιεργήσιμων εδαφών, αλλά και των μικρών διάσπαρτων κλήρων με μικρές αποδόσεις που εξασφάλιζαν με δυσκολία την επιβίωση των οικογενειών. Οι ομάδες των κτιστάδων, καθώς εργάζονταν για μεγάλο διάστημα εκτός του οικισμού, απουσίαζαν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Κατά πάσα πιθανότητα. ο πρώτος οικισμός είναι δημιούργημα της νομαδικής κτηνοτροφικής δραστηριότητας, με την οποία ασχολείται ενεργά σήμερα μεγάλο μέρος των κατοίκων των Πραμάντων. Στα δυτικά χωριού, πρίν την είσοδο σε αυτό, κάτω από τον αμαξιτό δρόμο, σώζονται λείψανα ελληνιστικών τειχών. Πρόκειται πιθανότατα για ακρόπολη μικρού κάστρου που ήλεγχε το ρου του Αράχθου. Για την Πράμαντα, βλ. http://www.ntua.gr/MIRC/db/epirus_db/20_Iwannina/20_25_Pramadon/20_25_2_DD_Pramadon/20_25_2_DD_Pramadon.htm, όπου και σχετικοί σύνδεσμοι. Θέση
|